“به روایت محمد رضا دهقانزاده بافقی”

آفتاب بافق؛عملیات کربلای 5‌ که یکی از بزرگترین عملیات‌های رزمندگان در طول جنگ تحمیلی بود، در تاریخ 19 دی‌‌ماه سال 1365 با رمز مبارک‌ یازهرا(س) در منطقه‌ شلمچه‌ و شرق بصره‌ آغاز شد.

سنگینی شرایط دشوار پس از عملیات کربلای 4 ضرورت انجام عملیات دیگری را ایجاب می‌کرد. عملیاتی که پیروزی آن تضمین شده باشد و ضمنا از جنبه نظامی ‌و سیاسی بسیار ارزشمند باشد تا آثار نامطلوب عدم فتح کربلای 4 را جبران کند.

ارزشمندترین منطقه موجود شلمچه بود که دشمن در آن مستحکم‌ترین مواضع و ایجاد کرده بود به طوری که عبور از آن‌ها غیرممکن می‌نمود و با توجه به اصول نظامی ‌شناخته شده و محاسبات کمی، ضریب موفقیت بسیار ناچیز بود

هنگام انتخاب منطقه عملیات کربلای 5، آنچه اوضاع را پیچیده‌تر می‌کرد، این بود که:

– تنها انجام یک عملیات نمی‌توانست موثر باشد.

– به علاوه عملیات باید با پیروزی توام باشد.

– همچنین سرعت عمل نیز نقش تعیین کننده‌ای در این عملیات داشت.

دشمن با توجه به اهمیت منطقه، زمین شرق بصره را مسلح به انواع موانع و استحکامات کرده بود و با رها کردن آب در منطقه، انجام هرگونه عملیاتی را غیر ممکن ساخته و فضای امنی را برای خود به وجود آورده بود تا بتواند حرکت هر نیروی مهاجم را قبل از دستیابی به خط اول خود سرکوب کند.

اولین خط دفاعی دشمن: دژی به ارتفاع 4 متر و عرض 15متر که میان دژ و در طول آن کانالی احداث شده بود که در آن سنگرهای بتونی برای نیروها و دیدبانی و ادوات جنگی تعبیه شده بود. به همین لحاظ دشمن از اشراف خاصی در منطقه برخوردار بود. مواضع  هلالی، که قطر آن سیصد و 400 مترو ارتفاع آن تا 5 تا 6 متر می رسید.  برای تردد و استقرار تانک، جاده ساخته شده بود و به این وسیله تانک می‌توانست با استقرار روی مواضع مشخص شده، کل منطقه درگیری را زیر پوشش گلوله مستقیم و تیربار قرار دهد.

دومین خط دشمن به فاصله صد متر از خط اول و به موازات آن احداث و سیل‌بندی بود به عرض/2/5و ارتفاع 4 متر که دارای موضع پیاده، کانال مواصلاتی و مواضع تانک بود.

سومین خط دشمن، خاکریزی بود به موازات خط دوم و دارای مواضع پیاده و تانک که در جلوی آن کانال َمتروکه‌ای به عرض 4 و عمق 2 متر احداث شده بود.

چهارمین رده دشمن در پشت نهر دوعیجی قرار داشت و شامل نهر، دژ و چندین موضع هلالی پی در پی، که بر توانایی دشمن برای مقابله و دفاع می‌افزود.

پنجمین رده دشمن در پشت نهر جاسم قرار داشت. ضمن آن که در حد فاصل خط چهارم و پنجم، قرارگاه دشمن، خصوصا قرارگاه تاکتیکی سپاه سوم (مقر فرماندهی لشکر11)، دارای مواضع مستحکمی‌بود و پدافند مستقل داشت. پس از خط جاسم تا کانال زوجی، مرکز توپخانه، لجستیک و عقبه لشکر 11 قرار گرفته بود و رده ششم و هفتم دشمن شامل کانال زوجی و مثلثی های غرب کانال زوجی بود. در منطقه شلمچه، دشمن زمین را به شکل پنج ضلعی درآورده بود. که از استحکامات بسیار پیچیده‌ای برخوردار بود.

غافلگیری در شرق بصره:

عراقی ها سراسیمه نیروهای بسیاری را به منطقه شلمچه آوردند تا ایرانی ها را عقب بزنند.

دو ساعت از عملیات گذشت و پیشروی امیدوار کننده بود. یعنی عراقی عها غافلگیر شدند. ایرانی ها کانال پرورش ماهی را رد کردند و لشکر دیگری در نوک جزیره بوارین موانع 5 ضلعی را شکستند. پاسگاه بوبیان عراق را هم تصرف کردند.

ارتش عراق روز دوم عملیات بیشتر از 20 بار پاتک انجام دا که  همه ناموفق بود و مجبور شد عقب نشینی شد توپخانه

انتقال مهمات، غذا و مجروح به هیچ عنوان مقدور نبود. و همه چیز توسط افراد حمل می‌شد. فشار دشمن در عصر روز دوم عملیات به کارگیری هوانیروز و نیروی هوایی را ضروری کرد.

نبردشبانه روزی در عملیات کربلای 5 ادامه داشت. و رزمندگان اسلام به پیشروی خودادامه می دادند.

روزهای خونین

در این عملیات که  در خونین ترین روزهایش قرار داشت. عراق حدود دو سوم استعداد ارتش را وارد منطقه نبرد کرده بود.

 می توان گفت شدیدترین و گسترده ترین عملیات در میان  عملیات های  دفاع مقدس، کربلای 5 بوده است.

در عملیات کربلای5 و تعدادی از فرماندهان  سپاه ،مانند حاج حسین خرازی، حاج اسماعیل دقایقی، حجت الاسلام میثمی و ده ها شهید دیگر به شهادت رسیدند.

در پایان نبرد کربلای 5، ایران موضع برتر را داشت و توانسته بود خط دفاعی شلمچه را بشکند. به همین لحاظ عراق جهت مقابله با رزمندگان اسلام از گازهای شیمیایی اهدایی کشورهای غربی از جمله آلمان و فرانسه استفاده کرد که بر اثر این گازها تعدادی از رزمندگان مجروح گردیدند

اهداف عملیات

منطقه شلمچه به لحاظ اهمیت سیاسی و نظامی‌آن، به عنوان یکی از معابر وصولی شهر بصره، همواره در زمره اهداف قوای نظامی‌ جمهوری اسلامی‌ایران قرار داشت. در صورت تسلط بر این منطقه، جمهوری اسلامی‌ می‌توانست برتری خود در جنگ را به اثبات برساند.

منطقه عملیات

منطقه عملیاتی شلمچه که در جنوب شرقی شهر مهم بصره قرار گرفته و تقریبا نزدیک ترین محور وصولی به این شهر به شمار می‌آید، به مناطق و محورهای زیر محدود بود:

از شمال، به آب گرفتگی جنوب زید

از شرق، به دژ مرزی ایران و عراق

از جنوب، به رودخانه اروند و اروند صغیر

از غرب، به کانال زوجی و شهرهای تنومه و الحارثه

این منطقه از تعداد زیادی نهر، کانال، خاکریز، جاده و… تشکیل شده است که همه آن ها در بخش شمالی اروند قرار دارند. هم چنین، آب گرفتگی‌های متعددی در این منطقه وجود دارند که از سوی ارتش عراق به عنوان موانعی در مقابل هر گونه نفوذ قوای جمهوری اسلامی‌ایجاد شده اند.

دراین عملیات تیپ الغدیر متشکل از رزمندگان پرتوان استان یزد جناح راست عملیات را بر عهده داشتند و در مجموع تیپ الغدیر و لشکر 33 المهدی علاوه حفظ جناح راست منطقه عملیات ماموریت داشتند .عقبه منطقه عملیاتی را برای عبور یگانها تامین کنند. عملیات کربلای 5 باعث شد ضربه بسیار سنگینی بر ماشین جنگی عراق وارد شود و تعداد زیادی از نیروها و استحکامات و ادوات خود را از دست بدهد.

در این عملیات نیز جمعی از رزمندگان قهرمان سپاه اسلام نیز به فیض شهادت نایل گردیدند که به روح پاک و مطهر شهیدان کربلای 5 بویژه شهدای شهرستان بافق که در این عملیات مردانه جنگیدند و به شهادت رسیدند درود و سلام می فرستیم و برای تمامی شهداء علو درجات از خدواند متعال خواهانیم … شادی روح پاک تمامی شهداء صلوات.