به قلم: معصومه عبداللهی،کارشناسی رشته روانشناسی

آفتاب بافق؛ دوران کودکی مهم ترین و اصلی ترین بخش تربیتی کودک است که متاسفانه به آن توجه زیادی نمی شود چه بسا مادرانی که کتاب های آشپزی بسیاری را خوانده اند اما در مورد تربیت کودک حتی یک صفحه مطالعه نکرده اند.

تربیت کاری سخت و جهت  دار است و با بی خبری و عدم اگاهی و آشنایی به مسائل و جریان های زمان نمی توان در این زمینه گام برداشت بنابراین والدین باید خود اگاه و جهت دار باشند  تا بتوانند نسل هدف دار بپرورانند .حال این تربیت کودک بهتر است از چه زمانی آغاز شود؟

طبیعی است که تا یک سالگی تربیت کودک ضرورت ندارد زیرا تا این سن تنها کودک به رفع نیازهای اولیه از جانب والدین خود بخصوص مادر است و کودک متوجه نکات تربیتی نمی شود. ولی بعد از یکسالگی کودک توانایی فهم سخنان والدین را پیدا می کند و متوجه امر و نهی انها می شود پس آموزش تربیت کودک از زمان یکسالگی آغاز می شود البته به این معنا نیست که والدین از این زمان می توانند قوانین سختی برای کودک در نظر بگیرند . در واقع در این زمان می توان وقتی کودک دست به کار خطرناکی می زند تنها با گفتن (نه) او را از انجام کار باز داشت. از دو سالگی کودک قادر به تمیز رفتار خوب و بد شده و می توان به شکل جدی تربیت کودک را دنبال کرد و اما در سن سه سالگی تربیت کودک راحت تر از سال های قبل است. تقریبا در این سن او می تواند منظور خود را از صحبت کردن به ما برساند و بسیار آرامتر و حرف شنوتر از قبل شده است و مدام در حال فراگیری بهتر زبان است. کودکان بین 2تا 3سالگی شروع به درک مسائل پیرامون خود می کنند و به دستورات شما بیشتر توجه می کنند و مطالب را در ذهن خود نگه می دارند. خودخواهی کودک در3سالگی کاهش می یابد و تا حدی به دیگران نیز توجه دارد.کودک دوساله  تنها به احساسات و عواطف پدرومادر توجه می کند درصورتیکه کودک سه ساله سعی می کند با آنها ارتباط برقرار کند .در این سن کودک بیشتر از انجام کار مورد نظر در مورد ان فکر می کند البته یادتان باشد زیاد به او اعتماد نکنید زیرا هنوز توانایی تشخیص درستی یا نادرستی آن کار را ندارد بیشتر کارهایی را انجام می دهد که شما از او خواسته اید و به او آموزش داده اید یا به عبارت دیگر او به انجام کارهای خوب عادت می کند ولی دقیقا متوجه نمی شود کدام درست و کدام نادرست است.

در سن 5سالگی ذهن کودکان بیشتر قانونمند شده وگرایش دارند که قوانین منظم را اجرا کنند .از این سن کودکان رفتن به محیط آموزشگاهی را شروع می کنند. همچنین توانایی شناختی آنها بیشتر می شود .از این سن و حدود 6سالگی به بعد بیشتر می توانند  مسائل را از زاویه دید دیگران درک کنند درواقع خود محوری سه سالگی انها تعدیل می شود بنابراین از این سن می توانید قوانین بیشتری بگذارید کودک در این زمان طبیعتاً سازگاری بیشتری با محیط پیدا می کند .

در سن 8-7سالگی کودک از قدرت استدلال و تفکر منطقی برخوردار می شود هرچه گفتگوی منطقی با کودک بیشتر باشد بهتر می تواند رفتارهای درست مناسب فردی و اجتماعی را یاد بگیرد و قدرت شناخت و درک مسائل و اعتماد به نفس او بیشتر می شود.در واقع سن تربیت کودک تا نوجوانی ادامه دارد .ودر نوجوانی پدرومادر با فرزندشان به چالش هایی برمی خورند نوجوان به خیلی از قوانین تن در نمی دهد .در این سن واکنش های افراطی و برخورد سختگیرانه می تواند رفتارهای منفی را تشدید کند در این زمان لازم است قوانین و چاروچوب ها رعایت شود ودر عین حال پور و مادر فرزند خود را به عنوان فردی دارای هویت مستقل تر نگاه کنند و نظارت خود را بر فرزندشان بر ندارندچرا که این ن بسیار حساس است و رها کردن او می تواند دارای عواقب زیادی باشد.

به طور کلی در تربیت کودک به این نکات توجه کنید:

-در هرسن بنا به میزان درک کودک قوانین بگذارید.

-قوانین باید ساده و روشن باشد.

-هر چه قوانین تربیتی در طول روز کمتر باشد احتمال پذیرش و انجام آن بیشتر است.

– حتما به رفتارهای مثبت کودک توجه و آن را تشویق کنید.

– پاداش هایی برای بیشتر شدن رفتارهای مثبت و کم شدن رفتارهای غلط داشته باشید.

– حتما به قولی که به او می دهید عمل کنید و همچنین او را تهدیدی نکنید که نمی توانید انجام دهید.

– تنبیه بدنی ممنوع! کتک زدن نه تنها رفتار بد را کاهش نمی دهد بلکه می تواند اثر عکس داشته باشد درعوض می توانید برای رفتار بد کودک محرومیت های کوچک در نظر بگیرید مانند خاموش کردن تلویزیون و ندیدن برنامه مورد علاقه اش.