به قلم: معصومه عبداللهی کارشناسی ارشد رشته روانشناسی

آفتاب بافق؛ آیا فرزند شما علاقه زیادی به بازی های رایانه ای دارد؟ در عصر حاضر با پیشرفت وسایل ارتباط جمعی،الکترونیکی و سرگرم کننده که یکی از نمونه های بارز آن بازی های رایانه ای است روبرو هستیم.از آنجا که کودکان و نوجوانان علاقه وافری به این گونه بازیها دارند لازم است که در مورد فواید و معایب آن بررسی لازم به عمل آید.

 انتخاب نوع بازی، یکی از نکات مهمی است که والدین باید با توجه به گروه سنی و تأثیر این بازیها برجسم و روح فرزندان نهایت دقت خود را به کار گیرند. اگر این گونه بازیها درست انتخاب شوند باعث رشد و شکوفایی خلاقیت کودک و نوجوان می گردد . مهارتهای حرکتی انگشتان در اثر مشغول شدن با صفحه کلید و بازی های رایانه ای به تدریج افزایش می یابد در نتیجه این گروه از کودکان در کار با رایانه سریعتر از سایر کودکان عمل می کنند.آموزش مفاهیم و مبانی ریاضیات با کمک شکل های گوناگون کودکانه همچنین وارد کردن بچه ها به دنیایی که کنترلش دردست آنهاست که باعث لذت بردن دوچندانشان می شود  و نیز باعث هماهنگی چشم و دست و پرورش عضلات ظریف کودک می گردد. البته در کنار این فواید ،مضرات قابل توجهی نیز در بازی های رایانه ای گریبان گیر فرزند دلبند شماست.به همین دلیل لازم است که والدین برای بازی او محدودیتی قائل شوند .به طور میانگین یک کودک می تواند به مدت دوساعت آن هم با کنترل و نظارت والدین از بازیهای رایانه ای مناسب با سن خود استفاده کنند.استفاده از این بازیها به مدت زمان زیاد و خارج از محدوده سنی کودک یا نوجوان می تواند باعث آسیب های جسمانی،روانی و تربیتی کودک شود .از جمله مضرات اینگونه بازیها عوارض چشمی به دلیل خیره ماندن مداوم به صفحه نمایش رایانه و تحت فشار نور قرار گرفتن است.

گاهی نیز بدون اینکه متوجه شوند مقدار زیادی مواد خوراکی با ارزش غذایی کم و کالری زیاد همچون چیپس و پفک و دیگر تنقلات استفاده می کنند که باعث چاقی و اضافه وزن آنها می شود و گاهی نیز آنچنان سرگرم بازی می شوند که یک یا چند وعده غذایی خود را حذف می کنند و این بیشترین آسیب را به عادات و رفتارهای تغذیه ای می زند.

بازی های رایانه ای باعث رفتارهای خشونت آمیز و رفتارهای پرخاشگری می گردد در این گونه بازیها گاهی ملاحظه می شود که سر انسان ها از بدنشان جدا می شود و یا شیوه های قتل،به صورت جدید و ترس آوری به نمایش گذاشته می شود .همچنین وابستگی زیاد به بازیهای رایانه ای به دلیل جذابیتی که در طراحی آنها استفاده می شود باعث اعتیاد آنها می گردد چنانکه هنگام دسترسی نداشتن به اینترنت و بازیهای رایانه ای به هردلیلی ،احساس می کنند که چیزی کم دارند.اینگونه کودکان انزوا طلبی پیشه کرده و همه وقت خود را صرف اینترنت و بازیهای رایانه ای و تهیه بازیهای جدیدتر یا رفتن به مراحل بالاتر بازی هستند.

برخی از کودکان و نوجوانان در ساعات تحصیل در مدرسه برای تعطیل شدن و بازگشت به منزل لحظه شماری می کنند تا هر چه زودتر خود را به بازیهای رایانه ای رسانده و حتی از رفتن به مهمانی های فامیلی یا دوستانه سرباز می زنند تا برای بازی وقت کم نیاورند.

با توجه به فرا رسیدن فصل تابستان ،کودکان ساعات زیادی را صرف بازی رایانه ای می کنند و متأسفانه والدین بی توجه به نوع بازیها و عوارض جسمی و روانی آن و نشستن پشت رایانه به مدت طولانی ،فقط می خواهند که کودک یا نوجوانشان ساعاتی را ارام و ساکت باشد.غافل از آنکه این بازیها صدمات جبران ناپذیری بر روح و جسم آن ها دارد .این بازی ها با بهره گیری از تصاویر پر تحرک و صداهای مهیج،دنیایی از هیجان را  به افراد وارد می کندو باعث تسخیر روح افراد از دنیای تخیلات خواهد شد.همچنین در این بازیها زنان با پوششی نا مناسب و مبتذل ذهن فرد را به سوی تعاملات جنسی تحریک می کند. پس لازم است والدین هنگام خرید بازیها شرایط سنی فرزند خود را در نظر گرفته و ترجیحأ بازی های داخل را تهیه نمایند.