دکتر فرزانه سالاری علی آبادی، دکتری حرفه ای دامپزشکی

آفتاب بافق؛

(وَاِنَّ لَکُم فِی الاَنعامِ لَعِبرَئً نُسقیکُم مِمّا فی بُطوُنِهِ مِن بَینِ فَرثٍ وَ دَمٍ لَبَناً خالِصاً سائِغاً لِلشّارِبینَ)
و در وجود چارپایان برای شما عبرتی است . از درون شکم آنها از میان سرگین وخون، شیر خالص و گوارا را به شما مینوشانیم. )سوره نحل – آیه 66)
در ماههای اخیر در شرایطی که کمبودکلسیم در کشور ما به تصدیق مسئولان وزارت بهداشت بسیار شایع است، مصرف مواد لبنی در کشور 30 درصد کاهش داشته که این مسئله موجب نگرانی کارشناسان شده است . فراموش نکنیم که متخصصان تغذیه در پیشنهاد یک سبد غذایی سالم برای خانواده ها، همواره مصرف میوه و سبزیجات و لبنیات را در کنار هم توصیه میکنند. محققان بر این باورند که افراد تا سن ۳۰ سالگی فرصت دارند تا کلسیم در استخوان‌هایشان ذخیره کنند و پس از آن کلسیم از استخوان برداشت می‌شود. در این میان زنان به دلیل احتمال بالاتر ابتلا به پوکی استخوان باید مصرف لبنیات را به صورت جدی تری در برنامه غذایی خود بگنجانند.
در رابطه با برنامه ارزشمند شیر مدارس ذکر این نکته لازم است که نباید دانش آموزان شیر را ناشتا بخورند. بهتراست یا درکنار شیر، مکملی مانند خرما مصرف شود یا حتما تاکید شود کودکان صبحانه میل کرده و به مدرسه بیایند. این نکته در شهرهای کویری که مزاج انسانها بیشتر روبه گرماست، حائز اهمیت است.
برخی از نکات در رابطه با شیر و فرآورده های آن:
– شیر برای بیماری هایی چون زخم عفونی ریه، افسردگی، تقویت قلب، خفقان، افزایش نیروی جنسی و چاق شدن مفید است.
– بهتر است لبنیات با تخم‌مرغ و گوشت و به طور کلی پروتئین‌ها استفاده نشود. البته دلیل علمی این قضیه این است که پروتئین غذاهای حیوانی باعث تغییر در متابولیسم کلسیم در بدن انسان میشوند.
– مصرف غذا بلافاصله بعد از نوشیدن شیر و خوابیدن بدنبال مصرف آن سبب فاسد شدن شیر میشود.
– شیر حیوانی که مدت حاملگی آن نزدیک به زمان حاملگی انسان باشد، از نظر تغذیه مناسب تر می باشد. پس شیرگاو که مدت حاملگی آن نیز نه ماه است، برای تغذیه انسان مناسب تر است.
-ترکیبات شیر مادر با شیر گاو متفاوت است و به همین دلیل مصرف شیرگاو تا حداقل یک سال برای نوزادان توصیه نمی شود.
-افرادی که تحمل لاکتوز را ندارند و قادر به مصرف شیر نیستند یا کسانی که درد مفصلی دارند و با مصرف ماست، دردشان تشدید می‌شود، می‌توانند برای تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز بدن از کشک استفاده کنند.
-بهتر است شیر گرم میل شود تا زودتر از معده عبور کند.
توصیه های لازم در مورد مصرف شیرخام :
– شیر را نباید بصورت خام استفاده نمود. آن را قبل از جوشاندن در یخچال نگذارید. بلافاصله آنرا جوشانده و ۱۰ دقیقه در حال جوش بهم بزنید.
– در صورتیکه زمان حرارت دادن، شیر لخته شود، دلیل بر فساد آن بوده و از مصرف آن خودداری نمایید.
– مازاد شیر جوشانده شده را باید حتماٌ در داخل یخچال نگهداری نمایید .
– چنانچه شیر جوشانده شده بیش از 48 ساعت در یخچال بماند و علائم فساد و بریدگی در آن ظاهر نشود، قبل از مصرف حتماٌ آنرا مجدد بجوشانید و درصورت مشاهده علائم بریدگی و فساد از مصرف آن خودداری نمایید.
به ياد داشته باشيم شير يعني زندگي، زندگي را از خود و فرزندانمان دريغ نکنيم.

The Best Regards:
Farzaneh Salari-Aliabad
Doctor of Veterinary Medicin
Department of Veterinary Medicine, College of Veterinary Medicine, Shahid Bahonar
University of Kerman, Kerman, Iran.
E-mail: salari1369@yahooo.com